‘Enerji Birliği’

Avrupa’da enerji bakanları, artan enerji maliyetlerinin düşürülmesi ve arz sıkıntısına çözüm getirmek amacıyla dün Brüksel’de toplandı. Polonya, enerji tüketimini azaltacak zorunluluklara karşı çıkarken; bakanlar, doğalgaza tavan fiyat konusunda anlaşmaya vardı.

Hürriyet gazetesinde yer alan habere göre; perşembe günü alınan tarihi faiz kararının ardından, Euro Bölgesi’nin dünkü gündemi enerji oldu. Takvimlerin dışında, AB dönem başkanı Çekya’nın çağrısıyla bölgedeki 27 ülkenin enerji bakanları Brüksel’de toplandı. Toplantının ana başlığı, gittikçe tırmanan enerji krizinde arz sıkıntısı ve artan talebe ilişkin atılacak adımlar ve fiyatların düşürülmesi olurken; toplantı öncesinde yapılan açıklamalarda Rusya’nın attığı adımlara karşılık olarak “kaybedecek zaman yok” mesajı verildi.

Toplantı sonrası yapılan açıklamada, sadece Rusya değil; Norveç’ten yapılacak doğalgaz ithalatında da tavan fiyat belirlenmesi kabul edildi. Komisyonun gelecek haftaya kadar teklif üzerinde çalışması bekleniyor. Çekya Sanayi ve Ticaret Bakanı Jozef Sikela, dün yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği ülkelerinin, yükselen teminat maliyetleriyle karşı karşıya kalan enerji şirketleri için acil likidite desteğini kabul edeceklerinden emin olduğunu söylemişti.

SERT MESAJLAR

Belçika Başbakanı Alexander De Croo, geçtiğimiz perşembe günü Bloomberg News’e verdiği röportajda, “Bu şekilde geçireceğimiz birkaç hafta Avrupa ekonomisini tamamen durduracaktır. Buradan doğacak risklerle üretimin azalması ve ciddi sosyal huzursuzluklarla karşı karşıya kalacağız” açıklamasını yaptı. Geçtiğimiz hafta Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de birlik çağrısı yapmış ve “Güvenilmez bir tedarikçi olan Rusya, enerji piyasalarımızı manipüle ediyor ve şu an olağanüstü bir durumla karşı karşıyayız” değerlendirmesinde bulunmuştu. Aynı gün Putin ise verdiği mesajda Avrupa’yı kışın soğuğa teslim etme tehdidinde bulundu: “Çıkarlarımızla çelişmesi halinde gaz, petrol, kömür, hiçbir şey tedarik etmeyeceğiz. Yapacak tek bir şeyimiz kaldı, ünlü bir Rus masalında olduğu gibi kurdun kuyruğunu donduracağız.”

MACARİSTAN ÇIKIŞI

Rusya’nın, birkaç günlüğüne kapattığı Kuzey Akım 1 hattını daha önce verilen tarihlere göre, 5 Eylül’de açması gerekiyordu. Ancak Rusya’dan yapılan açıklamada, doğalgaz akışının süresiz durdurulduğu belirtildi ve bu karar mücbir sebeplere dayandırıldı. AB Komisyonu ise geçtiğimiz hafta içinde enerji kriziyle ilgili acil tedbirler içeren bir plan açıklamıştı. Tedbirler arasında, Rus gazına tavan fiyat uygulanması, elektriğin yoğun kullanıldığı saatlerde tüketimin düşürülmesi, düşük maliyetle elektrik üreten şirketlerin gelirlerine tavan getirilmesi, enerji piyasalarındaki şirketlere likidite sağlanması ve petrol ve gaz şirketlerinden zorunlu katkı alınması yer buldu. Bölgede son dönemde Belçika’dan gelen sesler dikkat çekerken; söz konusu planın gaz fiyatlarını düşürmekte yeterli olmayacağı belirtildi. Bölgenin Rusya’ya en ‘yakın’ ülkesi Macaristan ise Rus gazına uygulanacak bir tavan fiyatın, AB’ye gaz tedarikini sonlandıracağını söyledi.

ABD’NİN DESTEĞİ YETER Mİ?

Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte, bölgenin Rus enerji kaynaklarına bağlılığını her geçen gün azaltması, geçtiğimiz aylarda ABD’den gelen destek mesajlarını da artırdı. ABD Başkanı Biden bugüne kadar, Batılı müttefiklerin enerji sorununa yardımcı olmak amacıyla ABD’nin AB’ye daha fazla doğalgaz göndereceği sözünü vermişti. Savaştan önce AB’nin enerji ihtiyacının yüzde 40’ını Rusya karşılıyordu. ABD’nin bu açığın kapanmasında ne kadar yardımcı olabileceği henüz netleşmese de ABD ve AB arasında, 2030 yılına kadar tedarik anlamında işbirliğinin güçlendirilmesi bekleniyor. ABD ihracatını artırmaya yönelik iyi niyetli açıklamalar yapsa da hem ABD hem AB için iklim değişikliği konusunda verilen taahhütler yapılacaklar listesinin en üst sırasındaki yerini koruyor.

ALTIN YÜKSELİŞTE

Euro Bölgesi’ni resesyona sokmadan enflasyonu soğutmak amacıyla şahin bir duruş sergileyen ve faizi 75 baz puan artıran Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) kararının ardından, Avrupa borsalarında yukarı yön hakim oldu. Perşembe günü Cato Enstitüsü 40. Yıllık Para Konferansı’nda konuşan Fed Başkanı Powell’ın mesajları sonrası dolar endeksinde düşüş görüldü ve cuma günü dolar endeksi 109 seviyesinde seyretti. Altında ise haftanın son gününde, 3 haftanın ardından yükseliş dikkat çekti. Ons altın gün içinde 1.729 seviyesine kadar ulaştı ve eylül ayının en yüksek seviyesi görüldü.