Tedbirler finans ağırlıklı

Ekonomik reform paketi açıklamasının “acil ekonomik tedbirler” paketine dönüştüğünü söyleyebiliriz. Zaten Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da açıkladığı metnin başlığını “Yeni Ekonomi Programı Yapısal Dönüşüm Adımları 2019” başlığını koydu. Bakan Albayrak, “Bu yeni paketle ekonominin karşılaştığı temel sorunlara çözüm sağlayacağını düşündüğümüz adımların ilk aşamasını ele aldık” diyerek 4.5 yıllık seçimsiz dönemde reformların devam edeceğini söyledi.

İşte Hürriyet gazetesi yazarı Erdal Sağlam’ın bugünkü yazısı…

Bakanın da söylediği gibi; açıklanan tedbirlerin daha çok finans kesimi ağırlıklı olduğunu gördük. Bunun dışında örneğin enflasyonla mücadele için mayıs ayında Tarım Bakanlığı’nın açıklayacağı, gıda fiyatlarının düşürülmesi için hazırlanan plana değinmekle yetindi. Vergi reformuyla ilgili olarak da bazı temel amaçları sayıp, Ağustos ayında reformun tamamlanıp açıklanacağını söyledi. Bu arada ekonomiyle ilgili olarak hukuk reformundan da söz etti.

Finans kesimiyle ilgili yapılacakların başında bankaların sermaye yapılarının güçlendirilmesi ve bazı sektörlerdeki kredi tıkanmasını aşacak formüller üzerinde durulduğunu söyleyebiliriz. Özel bankalar için 2018 kârlarının dağıtılmayıp sermayeye eklenmesi uygulamasının devam edeceğini belirten Bakan Albayrak, kamu bankalarına ise toplam 28 milyar TL’lik hazine tahvili verileceğini söyledi. Kamu bankalarının daha önce dışarıdan sermaye benzeri tahvil ihracıyla kaynak aradıklarını biliyoruz ama bu açıklamadan anlıyoruz ki; böyle bir formül hayata geçirilemediği için Hazine’nin tahvil ile sermaye güçlendirmesi yapması kararlaştırılmış. Bu formülün, düşük olmasıyla övündüğümüz, kamu borç stokunu artırması kaçınılmaz. Kamu bankaları belli ki, 2001’de olduğu gibi, bu tahvilleri alıp şuanda karşılıklar için kullandıkları piyasada kullanabilecekleri tahvillerin yerine bunları koyacak, böylece likidite açısından rahatlayıp, kredi mekanizmalarını güçlendirecekler. Bunun yeterli olup olmayacağını ileride göreceğiz ama belli ki tüm bankalar için belirli bir kamu kaynağı koyularak yeniden sermayelendirme yapma formülü yerine sadece kamu bankalarının zayıflayan sermaye yapılarının güçlendirilmesi yolu seçilmiş.

ENERJİ VE İNŞAAT FONLARI

Özel sektör bankaları için böyle bir radikal sermayelendirme yoluna gidilmezken, sadece iki sektör için, bankalardaki batık kredilerin bilançolardan temizlenip, bu yolla rasyolarını düzeltip, likidite imkanlarının artırılması planlanmış. Bakan Albayrak inşaat ve enerji sektörü için iki ayrı fon kurulup, sadece özel bankalardaki ödenemeyen enerji ve inşaat kredilerinin buraya aktarılıp bankalara fondan hisse verileceğini, bu fonların da yerli ve yabancı yatırımcılara açılacağını söyledi.

Mevcut konjonktürde bu fonlar için bence yatırımcı bulmak kolay olmayacaktır. Bankaları bu yolla rahatlatmak konusunda ısrar edilecekse, zaman içinde kamu buraya da tahvil yoluyla müdahale etme zorunda kalabilir. Sigortacılığın geliştirilmesi benimsenirken Sigorta Denetleme ve Düzenleme Kurumu oluşturulacağı açıklandı. Yani BDDK ardından SDDK gelecek.

Bakan Albayrak’ın açıkladığı önlemler arasında bireysel emeklilik sigortasının zorunlu hale getirilmesi, tamamlayıcı sigorta oluşturulup, buradaki fonların yatırıma dönüştürülmesi, kıdem tazminatının de bu kapsamda yeniden alınması gibi, evvelden beri konuşulan tedbirler de yer aldı. Gelirlerin yetersiz kaldığı mevcut iklimde zaten zor olan tasarrufları büyütmeyi, bir de zorunlu uygulamalarla yapmak ve kıdem tazminatı gibi konuların toplumsal kesimlerde tepki görmesi, yoğun tartışmalara neden olup hayata geçirilmesini zorlaştırması kaçınılmaz.