Batık krediler 250 milyarı aştı
Bankacılık sektöründe kredi hacmi günden güne azalırken batık kredi miktarı ise hızla artıyor. 31 Ağustos’ta 79 milyar 405 milyar lira olan takipteki alacakların hacmi sadece 33 günde (3 Ekim itibarıyla) 84 milyar 996 milyon liraya çıktı. Yılbaşından bu yana bankalarda oluşan batık kredi hacminin tam 21.2 milyar lira arttığı görülüyor. Artış oranı ise yüzde 33’ü buldu.
Finans sektöründeki batık, bankalar tarafından takibe alınan kredilerle de bitmiyor. Bankaların umudu kesip belli bir para karşılığında varlık yönetim şirketlerine sattığı batık kredi miktarı da 38 milyar lirayı buluyor. Ayrıca haziran başı itibarıyla toplam 20 milyar dolara (122 milyar lira) ulaşan büyük şirketlerin döviz borçlarını yapılandırması durumu da söz konusu. Tüm bunlar bir araya geldiğinde finansal sistemde yaklaşık 250 milyar liraya yakın kredinin batığa sürüklendiği ortaya çıkıyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) günlük bankacılık verileri batık kredi hacmindeki yükselişin günden günde nasıl arttığını gözler önüne sererken, geçen yıllarla karşılaştırdığımızda aradaki uçurum durumun vehametini ortaya koyuyor. 2017’de yılbaşından eylül sonuna kadar olan dönemde takibe alınan kredi miktarı sadece 4 milyar 620 milyon liraydı.
TİCARİ KREDİDE ALARM
Takibe alınan krediler incelediğinde ticari kredilerin alarm verdiği görülüyor. Kur şoku ile ödeme güçlüğü yaşayan, artan maliyetler nedeniyle üretim yapamaz hale gelen ticari işletmelerde batık hızla büyüyor. Ticari kedilerde yılbaşından bu yana batık tutarı yüzde 30 artarak 19 milyar liraya dayandı. Kurumsal kredi kartlarındaki batık ise yüzde 21.5 artarak 1.2 milyar liraya ulaştı.
Bankaların kullandırmış olduğu toplam ticari kredi hacmi ise 21 Eylül itibarıyla yüzde 10.4 artışla 389 milyar 939 milyon lira oldu. KOBİ kredilerinde ödenemediği için takibe alınan tutar ise 8 ayda yüzde 33 artarak 33 milyar 688 milyon lirayı buldu.
1 LİRALIK BATIK İÇİN 6 KURUŞ
2009 yılından bugüne varlık yönetim şirketleri, bankalardan anaparası 38 milyar TL olan tahsili gecikmiş alacak satın aldı.
Bu alacakların 21 milyar TL’si bireysel borçlar iken 17 milyar TL’sini ticari ve KOBİ alacaklar oluşturuyor. Bugüne kadar borcu varlık yönetim şirketlerine devredilen borçlu sayısının ise yaklaşık 2.2 milyon kişi olduğu belirtiliyor. Bu yıl da 2017’de olduğu gibi bankaların her 1 liralık kredi borcu için ortalama 6 kuruş ödeme yapıldı. 2016’da bankalar 1 liralık batık krediyi ortalama 11 kuruşa varlık yönetim şirketlerine devretmişlerdi. Bu yıl fiyatın düşük kalmasında artan faiz oranları ve yükselen döviz kurunun satış fiyatlarına yansıması etkili oldu.