1 kilo buğday satıyor 1 fincan kahve içemiyor
CHP Tekirdağ Milletvekili ve Ziraat Yüksek Mühendisi İlhami Özcan Aygun, tarımdaki çöküşü Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileriyle ortaya koyan kapsamlı bir rapor hazırladı. Kilosu 1 Türk Lirası (TL) olan buğday ile kahvehanede sadece 1 bardak çay içilebileceğini vurgulayan Aygun, “Türk kahvesi içmek ise adeta çiftçimize reva görülmüyor” dedi. Aygun, tarım alanlarının sürekli daraldığını, borç batağındaki çiftçinin tarlasını ucuza satarken, rantçıların havada kapıştığını ortaya koydu. Aygun, 2018 Ağustos ayında yayınlanan Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) gıda fiyatları endeksine göre dünyada et, süt ve ürünleri, tahıl, bitkisel yağ, şeker fiyatları düşerken Türkiye’de bu gıdaların fiyatlarının sürekli arttığını belirtti. Aygun, “Bu durum, tarımsal girdilerin ithalata bağımlı olmasından kaynaklanıyor” dedi.
TÜİK, EKONOMİK KRİZİ GİZLİYOR
Doların son 3 ayda yüzde 44 artarak 6.70 seviyesine geldiğini, bunun da ithal edilen petrol, gübre, yem hammaddesi açısından çiftçiyi çökme noktasına getirdiğini söyleyen Aygun, TÜİK’in Ağustos 2018 TÜFE oranını yüzde 19.75 olarak açıkladığını anımsattı. Aygun, şu tespitlere yer verdi:
“TÜİK verileri güvenilir değildir; adeta bizimle alay etmektedir. TÜİK piyasadaki yangını saklamakta, krizi örtbas etmektedir. Çarşı-pazara yansıyan rakamlardan uzak verilerdir. TÜİK, hangi çarşı-pazar verisini kullanmaktadır? İki büyük market zincirimizde fiyatları araştırdık. Gıda fiyatları yüzde 25-30 artmıştır. AKP iktidarı TÜİK aracılığı ile krizi saklamaya çalışmakta ancak mızrak çuvala sığmamaktadır.”
Çiftçi yarı yarıya yoksullaştı
Aygun, raporunda Türk çiftçisinin geçen yıla göre yüzde 50 fakirleştiğini belirterek, tarımdaki çöküşü şu verilerle ortaya koydu:
– Buğday ve arpa rekoltesi mevsim şartlarından dolayı yüzde 25 ile yüzde 35 arasında düştü. Gübre ve mazot fiyatlarındaki artış da eklenince çiftçilerimiz maliyetlerini karşılayamaz hale geldi, elindeki toprakları satmaya başladı.
– Ülkemizdeki tarım alanları 2002 yılında toplam 41.967.000 hektar iken 2017 yılında yüzde 9 azalma ile 37.992.000 hektara düştü.
– Gübre fiyatları geçen yıla göre yüzde 112-130 arttı. Buğday, arpa, mısır ve ayçiçekte gübre desteği ise 2 yıldır değişmeden dekar başına 4 TL’ye sabitlendi.
– 2017 yılı sonunda litresi 5.1 TL olan mazot fiyatı, 2018 Ağustos ayında yüzde 23 artışla 6.30 TL’ye çıktı. Mazot desteği ise sadece yüzde 15.38 arttı. Çiftçi, üretimden çekilmeye zorlandı.
– Buğday alım fiyatı yıllardır 1 TL ve altında. Arpa 80 kuruşa alıcı buluyor. Mısır alım fiyatı 90-95 kuruş. Trakya Birlik yüzde 40 yağlı ayçiçeğinin kilosuna 2.32 TL veriyor. Bu yıl mazot desteği sadece 2 TL arttı, arpa ve buğdayda 15 TL, mısır ve ayçiçekte 19 TL oldu.
Öneriler:
– Destek artışlarında piyasadaki reel fiyatlar dikkate alınmalıdır. Mazotta destek artışı yüzde 50, gübrede en az yüzde 100 artırılmalıdır.
– Acilen destek miktarları artırılarak ekim öncesinde çiftçiye avans verilmelidir.
– 5488 sayılı Tarım Kanunu gereği “bütçeden ayrılacak kaynak, gayrisafi millî hasılanın yüzde birinden az olamaz.” Ancak AKP iktidarı bu taahhüdüne uymadı. Bu taahhüt hemen yerine getirilmelidir.