Ekonomistler enflasyon gelişmelerini değerlendirdi
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Ekim ayında giyim ve gıda fiyatları öncülüğünde TL’deki değer kaybının gecikmeli etkisinin sürmesiyle Ekim’de yüzde 2.67 ile beklentilerin üzerinde artarken, Enflasyonla Topyekün Mücadele Programı ile son vergi indirimlerinin etkilerinin Kasım ayı itibariyle görülmesi bekleniyor.
Enflasyonla topyekün mücadele kapsamında giyim ve gıda tarafında yapılan indirimlerin yanı sıra mobilya ile beyaz eşya başta olmak üzere açıklanan son vergi indirimlerinin fiyatlar üzerinde Ekim ayı itibariyle henüz anlamlı bir etkisi gözlenmezken, TL’de son dönemdeki değer kayıplarının yarattığı maliyet baskıları hissedilmeye devam edildi.
FİYATI DÜŞEN ÜRÜN SAYISI 37 ‘DE KALDI
Sözcü Gazetesi yazarı Murat Muratoğlu sozcu.com.tr’ye yaptığı açıklamasında, enflasyonla topyekûn mücadele programına 2500 şirketin katıldığını ve enflasyon sepetine dahil 407 üründen biri varsa bunda yüzde 10 indirim açıklandığını belirtti. “Bu 407 maddeden; 42 maddenin fiyatı aynı” diyen Muratoğlu, “Tam 328 maddenin fiyatı arttı. Fiyatı düşen ürün sayısı 37’de kaldı! Kazandığınız para artmazken harcadığınız para artıyor. Alabileceğiniz ürünlerin sayısı azalıyor. Dolayısıyla geçici olarak enflasyonu aşağı çekecekler. Muhtemelen Kasım ayı enflasyonu beklenenden iyi gelecek. Lakin maaşlar düşürülmüş enflasyona göre belirlenecek. Ya sonra? Tekrar zamma gelecek sıra… Enflasyona şimdilik biraz ara…” dedi.
İLGİLİ HABER
TOPYEKÜN MÜCADELE HENÜZ ETKİSİNİ GÖSTERMEDİ
Enflasyon konusunu sozcu.com.tr’ye değerlendiren GCM Foreks Araştırma Uzmanı Enver Erkan, “Döviz kuru ve enerji fiyatlarına en çok maruz kalan bileşenlerdeki fiyat artışları baskısı, enflasyonun yüksek gerçekleşmeye devam etmesinde etkili olmaktadır. Enflasyonla Topyekün Mücadele programının, Ekim ayında temel mal gruplarındaki aylık fiyat artışlarına baktığımızda ulaştırma harici kalemlerde henüz etkisini göstermediğini görüyoruz.” ifadelerini kullandı.
AYNI HIZDA REAKSİYON VERMİYOR
‘TÜFE kadar dikkat çeken bir ayrıntı ÜFE olmaya devam ediyor’ diyen Erkan açıklamasının devamında “ÜFE her ne kadar %45’e gerilese de halen çok yüksek ve ÜFE ile TÜFE makası 20 puan civarında oldukça açık olmayı sürdürüyor. ÜFE ile TÜFE arasındaki açıklık halen maliyetlerin yüksek kısmının üretici tarafında biriktiğini, tüketici tarafına ise henüz tam olarak yansımadığını gösteriyor. Dolayısıyla, normal şartlar altında TÜFE’de halen marj var. Çekirdek enflasyon da %24,34 seviyesinde ve artış eğilimine devam ediyor. TRY’nin yaz çöküşü ve daha yüksek petrol fiyatları henüz iç maliyetlere tam olarak yansımamıştır. Yüksek ithalat ve enerji maliyetleri yukarı riskleri devam ettirmektedir. USDTRY kurunda yükselişe hızlı reaksiyon veren tüketici fiyatları, düşüşe aynı hızda reaksiyon vermemektedir.” dedi.
“24’ÜN ALTINA GERİLEYEBİLİR”
Halk Yatırım Başekonomisti Banu Kıvcı Tokalı, Ekim’de gıda fiyatlarının hem işlenmiş hem de işlenmemiş tarafta yüksek kaldığını, Enflasyonla Topyekün Mücadele kapsamında fiyat indirimlerinin ise mobilya, otomotiv, konaklama sektörleriyle sınırlı kaldığını söyleyerek, “Ancak Kasım ayında, kurda değer kazancının yanı sıra, vergi indirimleri ve enflasyonla mücadele kapsamında fiyat indirimlerinin gecikmeli yansımalarının gözlenebileceğini ve ilk tahminimize göre yıllık enflasyonun yüzde 25’lerden yüzde 24’ün altına gerileyebileceğini tahmin ediyoruz” dedi.
“İŞARETLE VAR”
Capital Economics kıdemli gelişmekte olan piyasalar ekonomisti Jason Tuvey, arka arkaya yedinci ayda da enflasyonun yükselmeye devam ederek TCMB hedefinin beş katına çıktığını belirtirken, artışın tüm alt kalemler genelinde gözlendiğine dikkat çekti.
Enflasyonun zirvede ya da zirveye yakın olduğunu, Ağustos ayındaki kur şokunun ardından TL’nin kayıplarının bir kısmını geri aldığını ve yaklaşık yüzde 20 değer kazandığını söyleyen Tuvey, “Bunun önümüzdeki dönemde yaşanacak fiyat baskılarının azalmasına yardımcı olacağına dair işaretler var” dedi ve şöyle devam etti:
“Ekim’deki beklentilerin üzerindeki gerçekleşme TCMB’nin daha fazla faiz artışına gitmesine yol açmayacaktır. Buna karşılık ekonomi derin bir resesyona girerken TCMB üzerinde politikayı gevşetmeye yönelik siyasi bir baskı gündeme gelebilir. TCMB’nin beklediğimizden daha önce bir gevşeme döngüsüne girme riski bulunuyor.”
sozcu.com.tr-REUTERS
